ماهیت خرده‌فروشی در جهان به کدام سو می‌رود؟

تا سال 2022، روش‌های نوین تجاری مانند تجارت الکترونیکی، تجارت با استفاده از موبایل و تجارت با استفاده از شبکه‌های اجتماعی؛ ماهیت خرده‌ فروشی در جهان را تغییر خواهند داد.

در سال 2002 شرکت آمازون (Amazon) درآمد خود را معادل 3.39 میلیارد دلار آمریکا اعلام کرد، گرچه این رقم همانند قطره ای در اقیانوس 2.3 تریلیون دلاری بازارهای آمریکا است؛ اما انتظار می رود که درآمد این شرکت تا پایان سال جاری از مرز 50 میلیارد دلار عبور کند. کل حجم خرده فروشی از طریق اینترنت (آنلاین) معادل 10 درصد معاملات بازارهای آمریکا است. انگلستان بالاترین سهم را در خریدهای آنلاین در دنیا در اختیار دارد؛ بر طبق گزارش منتشر شده توسط مرکز تحقیقات خرده فروشی(1)، تخمین زده می شود که خریدهای تحت وب انگلیسی ها در سال 2012 معادل 13.2 درصد کل شاخص خرده فروشی این کشور باشد. همچنان که این بازارهای نوظهور به پیشرفت ادامه می دهند، نرخ رشد آن ها نیز سریع تر می شود. در سال گذشته کشور چین گزارش کرد که معاملات بنگاه با مصرف کننده از طریق اینترنت(2)، رشدی معادل 53.7 درصد داشته است که حجم این معاملات معادل 123.2 میلیارد دلار آمریکا بوده است.

 

شاخص فروش (میلیارد دلار)

	2002	2011
شاخص کل خرده فروشی آمریکا	2314.05	3260.07
حجم کل معاملات آمازون	3.93	48.08

 

                                         منبع: اکونومیست، اینوستوپدیا

بخش اعظم این روند رو به رشد به دلیل آسان بودن خرید از طریق کامپیوترهای رومیزی و یا لپ تاپ ها در محل کار یا خانه است، که البته این روند تنها یک بعد جدید به رفتار مصرف کنندگان اضافه کرده است. اخیراً نیز ظهور تلفن های هوشمند و رشد ناگهانی نرم افزارهای خرید تلفنی (اپلیکیشن های خرید)، انقلابی در تصمیم گیری افراد برای انتخاب محل خرید کالاها ایجاد کرده است. موسسه فارستر (Forrester)، یک شرکت آمریکایی پژوهشی در زمینه بازارها، پیش بینی کرده است که در اروپا بین سال های 2011 تا 2017، ارزش معاملات خرده فروشی از طریق موبایل 11 برابر خواهد شد. با توجه به رشد روزافزون نرم افزارهای خرید تلفنی، این گزارش محافظه کارانه به نظر می رسد زیرا قطعاً در سال 2022، معاملات با استفاده از دستگاه موبایل از اصلی ترین ابزار خرید خواهد بود. این روزها، توانایی مصرف کنندگان در اقدام به خرید های آنی، هنگام راه رفتن یا حرکت کرد در شیوه های مختلف در حال افزایش است. امروزه با استفاده از نرم افزارهای تلفن های همراه، افراد امکان جستجوی سریع کالاهای مورد نظرشان را از طریق کد پاسخ سریع (QR Code) (3) و یا عکس های این بارکدهای دو بعدی دارند و حتی می توانند همزمان کالاهای تبلیغ شده از برنامه های تلویزیونی مورد علاقه اشان را خریداری کنند. در سال های اخیر نمایشگاه های مجازی کالاها به سرعت توسعه یافتند و افراد با بازدید از این نمایشگاه ها و مقایسه قیمت از طریق گوشی تلفن همراه، اقدام به خرید کالای مورد نظر می کنند.

تصمیم گیری در مورد محل خرید کالاها در دنیای واقعی هم اندازه دنیای مجازی در حال تغییر است. شبکه های اجتماعی در فضای مجازی نیز پایگاه مناسبی برای تعاملات نام های تجاری با مصرف کنندگان هستند؛ از سوی دیگر، بازاریابی ویروسی(4) و تجارت الکترونیکی از طریق شبکه های اجتماعی(5) یک کانال جدید برای خرده فروشان به منظور فروش کالا هایشان ایجاد کرده است. اگرچه بعد از آمار نا امید کننده فروش و بسته شدن بعضی از سایت های فروش کالا، این کانال جدید تا حدی محدود شد اما ظهور یک شبکه اجتماعی جدید به نام پینترست (Pinterest) باعث شد که با بالا رفتن میزان بازدید برای کالاها و محصولات به اشتراک گذاشته شده در این سایت، فرصت های خرده فروشی به سرعت افزایش یابد. در همین راستا، یکی از غول های بزرگ تجارت الکترونیکی، شرکت Rakuten، هزینه هنگفتی را صرف سرمایه گذاری در سایت پینترست کرد تا از این شبکه برای تبلیغ کالاهای محبوب افراد استفاده کند.

تکنولوژی بخش مهم و کلیدی در پیشرفت این روندها بازی می کند؛ و قطعاً در سال 2022 با بازاری روبرو خواهیم شد که سهم خریدهای آنلاین از کل حجم فروش خرده فروشی در این بازار نسبت به زمان جاری بسیار بیشتر خواهد بود. پیش بینی می شود که بازارهای آنلاین مهم در دنیا مانند بازارهای کشور انگلستان سهمی در حدود یک سوم یا بیشتر از کل معاملات فروش خواهند داشت. خریدهای اینترنتی به صورت سنتی، محدود به کالاهایی مانند کتاب ها، فایل های دانلودی و وسایل الکترونیکی شده است. گرچه باید متذکر شد که نه تنها دیدگاه هایی مانند "امتحان کن و سپس خرید کن" در مورد کالاهایی مانند پوشاک و خوار و بار اقبال چندانی نیافت؛ بلکه با موفقیت بنگاه هایی مانند ASOS، یک فروشگاه موفق آنلاین برای پوشاک، و افزایش روند فروش اینترنتی برای خرده فروشان مهم خوار و بار؛ نادرستی این دیدگاه ها نیز اثبات شد.

اگرچه تکنولوژی علی الخصوص نرم افزارهای تبلت ها و تلفن های هوشمند و افزایش امکان ارتباطات و انتخابات، مهم ترین عامل تاثیر گذار بر این روند خواهد بود اما بحران اخیر اقتصادی مانند یک کاتالیزور در تغییر رفتار عاقلانه مصرف کننده تاثیر گذاشته است. شکل گیری سایت های مقایسه قیمت برای خرده فروشی یک موضوع جدید نیست اما بحران اقتصادی باعث شد تا انگیزه مصرف کنندگان برای خرید های آنلاین به شدت افزایش یابد. برخی از سایت های مقایسه قیمت محدود به بررسی قیمت یک کالای منحصر به فرد بودند، اما سایت های جدیدی مانند mySupermarket در انگلستان این امکان را به مصرف کنندگان می دهند که قیمت کل سبد کالاهای مورد نیازشان را در فروشگاه های خرده فروشی مهم مقایسه کنند و بهترین پیشنهاد را برای خرید انتخاب کنند. شبکه اجتماعی آمریکایی Groupon نیز به عنوان یک وسیله برای ارتباط افراد مایل به ارائه تخفیف برای کالاهای اشان و یا ارائه پیشنهادهای ویژه به افراد در جستجوی تخفیف، ایجاد شد. این مفهوم در جهان علی الخصوص در کشور چین مورد اقبال عمومی قرار گرفت. اگرچه شبکه اجتماعی Groupon در این کشور عملکرد ضعیفی داشت اما سایت های کوپنی و ارائه دهنده تخفیف به خوبی در این کشور در حال فعالیت هستند.

کارشناسان اکونومیست پیش بینی می کنند که تا سال 2022، تکنولوژی های معطوف به چانه زنی قیمت، توسعه و گسترش یابند؛ در نتیجه سایت های متخصص در این زمینه خواهند توانست بهترین گزینه ها یا پیشنهادها از نوع خدمات سایت Groupon را در قالب خدمات خرده فروشی پیش خرید کردن و خریدهای شخصی ارائه کنند. سایت های متخصص در زمینه مقایسه قیمت نیز قادر خواهند بود سبد کالاهای مختلف را بین خرده فروش های مختلف بررسی کنند تا "بهترین قیمت" را برای هر کالا پیدا کنند. سایت های بازاریابی که محلی برای رقابت مجازی بین خرده فروشان مختلف هستند، حداکثر تعداد گزینه های انتخابی موجود را در اختیار مصرف کنندگان قرار خواهند داد. سایت هایی مانند eBay و Amazon در حال حاضر نیز در حال تغییر مفهوم محل فیزیکی بازار هستند. اخیراً در انگلستان شرکت Tesco، یک سایت فعال در زمینه تجارت الکترونیک، اعلام کرده است که چنین هدفی را دنبال می کند و به نظر می رسد که سایر بازیگران جهانی این بازار نیز به همین سو حرکت خواهند کرد. در نتیجه پیش بینی می شود که در سال 2022، خرده فروشان در یک رقابت شانه به شانه با یکدیگر و با تولیدکنندگان کالاهای زنجیره عرضه از طریق پایگاه های اینترنتی رقابت خواهند کرد.

با افزایش درآمدها، تکنولوژی های تشخیص پیشرفته این امکان را به مصرف کنندگان خواهند داد تا مستقیماً با استفاده از دستگاه های تلفن همراه از طریق کانال های مختلف اقدام به خرید آنی و لحظه ای کنند. نوآوری ها در زمینه تطبیق بیشتر تکنولوژی های با واقعیت، گسترش خواهند یافت و از سوی دیگر شبکه های اجتماعی نیز بستر مناسبی برای تعاملات در این زمینه خواهند بود. افزایش تولید کالاهای مجازی مانند دانلود فایل های موسیقی، ویدیو و بازی ها بر پایه مبتنی بر فن آوری ابری گسترش خواهند یافت و پیش بینی می شود که در سال 2022 محصولات فیزیکی مانند CD، DVD و کنسول های بازی به استثنای ابزارهای کوچک کامپیوتری کاملاً از رده خارج خواهند شد. شرکت Electronic Arts، یکی از غول های بزرگ نرم افزاری در دنیا، اعلام کرده است که برای تبدیل شدن به یک تولید کننده بازی های دیجیتالی در آینده نزدیک برنامه ریزی کرده است؛ شرکت Sony نیز با همین قصد، شرکت Gaikai را به تملک خود درآورده است.

 (1): Center for Retail Research
(2):   consumer-to-business
(3): نوعی رمز ماتریسی است که به آن بارکد دو بعدی هم گفته می شود.
(4): viral marketing : بازاریابی ویروسی به معنای تبلیغ کردن کالاها در بین افراد به هر تعداد ممکن، بدون آنکه پولی برای این تبلیغات صرف شود (مانند تبلیغات در فضای شبکه اجتماعی فیس بوک).
(5): social storefront: مدلی از تجارت الکترونیکی است که شرکت ها لیستی از کالاهای خود را در شبکه های اجتماعی قرار می دهند و خریداران از طریق تعاملات ایجاد شده در این شبکه ها اقدام به خرید کالا می کنند.

حمید محمدی از چگونگی رقابت آنلاین‌ها در بازار خرده‌فروشی می‌گوید

سایه فروشگاه‌های اینترنتی در بازار خرده‌فروشی آیا این‌قدر سنگین شده که آینده فروشگاه‌های زنجیره‌ای را تحت تاثیر قرار دهد و زمینه تعطیلی آنها را فراهم کند؟ مساله‌ای که اخیراً با انتشار برخی نظرسنجی‌ها در جهان به موضوع جنجالی تبدیل شده است. در ایران نیز رشد استارت‌آپ‌ها در بازار خرده‌فروشی باعث شده تا سنتی‌ها به تکاپو بیفتند. اما آینده از آن کدام‌یک از این دو گروه است؟ در جدال فروشگاه‌های زنجیره‌ای با فروشگاه‌های اینترنتی در بازار خرده‌فروشی کدام‌یک پیروز میدان خواهند شد؟ آینده این بازار دستخوش چه تحولاتی خواهد شد به این بهانه با حمید محمدی مدیر فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا به گفت‌وگو پرداختیم. 

♦♦♦

‌در سال‌های اخیر در بازار خرده‌فروشی با رشد و گسترش فروشگاه‌های زنجیره‌ای، شاهد کسادی بازار سوپرمارکت‌های محلی هستیم در این میان فروشگاه‌های اینترنتی نیز شکل گرفته‌اند و به نظر می‌رسد باعث شده‌اند رقابت در این عرصه تنگاتنگ‌تر شود. با توجه به این تحولات، فروشگاه‌های آنلاین چه جایگاهی در بازار خرده‌فروشی ایران دارند؟

تجارت الکترونیکی و کسب‌وکارهای اینترنتی در ایران اگرچه در سال‌های اخیر گسترش قابل توجهی داشته‌اند اما هنوز فروشگاه‌های اینترنتی در ایران کمتر از 7 /0 درصد از سهم بازار خرده‌فروشی را در اختیار دارند. در سال 2016، 9 /14 درصد از سهم بازار خرده‌فروشی در چین در اختیار آنلاین‌ها بود. این عدد در ترکیه 5 /3 درصد است.

‌فروشگاه‌های اینترنتی رقیب سوپرمارکت‌های محلی یا فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ هستند؟ آیا نوع رقابت در این زمینه با هم فرق دارد؟

به ‌طور کلی من با این دوقطبی‌سازی مخالفم و فکر می‌کنم کسب‌وکارهای سنتی و آنلاین الزاماً در مقابل هم نیستند. واقعیت این است که فعالیت‌های اقتصادی در همه حوزه‌ها، متاثر از تحولات تکنولوژیک که در دهه اخیر رخ داده، بوده‌اند. منطقاً در حوزه خرده‌فروشی نیز این تحول رخ داده و در سال 2017 حدود 10 درصد از سهم بازار خرده‌فروشی دنیا در اختیار آنلاین‌هاست و این عدد تا سال 2021 به 5 /15 درصد می‌رسد. البته باید در نظر داشت که بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین صرفاً پلت‌فورم هستند و در واقع شکل کسب‌وکار و روش تجارت را متحول کرده‌اند و نه ماهیت آن را. ما در دیجی‌کالا قصه‌های غرورآمیزی از موفقیت کارگاه‌ها، تولیدی‌های ایرانی و فروشندگان داخلی داریم. از کارگاه‌های کوچک صنایع دستی‌ای بگیرید که به دلیل عدم دسترسی عادلانه به بازار نمی‌توانستند محصولاتشان را به فروش برسانند و امروز در پلت‌فورم Market place دیجی‌کالا ماهانه هزاران محصول به فروش می‌رسانند تا کارخانه‌ای ایرانی در حوزه تولید ظروف آشپزخانه که با عرضه محصولاتش در پلت‌فورم Market place دیجی‌کالا (مرکز فروشندگان) از رکود خارج شد و حجم فروش چند برابری را تجربه کرد. در واقع مدل‌های کسب‌وکاری مانند Market place موقعیت‌ها و بازارهای جدیدی در اختیار فروشندگان آفلاین قرار می‌دهند که پیش از این به آن دسترسی نداشتند، یعنی بازاری به وسعت کاربران اینترنت.

آینده خرده‌فروشی در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ فروشگاه‌های زنجیره‌ای بازار را در دست می‌گیرند یا فروشگاه‌های آنلاین؟

واقعیت این است که این فروشگاه‌ها از تغییرات فرهنگی و روندهایی که اینترنت در سبک زندگی مردم در سراسر جهان ایجاد کرده مطلع‌اند. از طرف دیگر فروشگاه‌های فیزیکی هزینه‌های زیادی را تحمیل می‌کنند. از این‌رو می‌بینیم که غول تجاری‌ای مانند وال‌مارت برای رقابت با آمازون فعالیت‌های خود را در حوزه ای‌کامرس افزایش می‌دهد و استارت‌آپ‌هایی مانند Inkiru  و Jet را خریداری می‌کند. در واقع وال‌مارت بیش از پیش در حال شبیه کردن مدل کسب‌وکار خود به آمازون است. ارزش آمازون در سال 2015 از ارزش وال‌مارت پیشی گرفت و طبیعی است که وال‌مارت به سمت این تغییر پیش برود. از طرف دیگر می‌بینیم که فروشگاه‌های آنلاین هم برای خلق تجربه مشتری (Customer experience) و خرید به سراغ ایجاد فروشگاه‌های فیزیکی رفته‌اند. برای مثال آمازون، Amazon Go را راه‌اندازی کرده است که عملاً فروشگاهی فیزیکی است. شاید روندها به این سمت باشد که ترکیبی از این مدل‌ها ظهور خواهند کرد. این‌ روند در ایران هم کمابیش شبیه به سایر نقاط جهان در حال وقوع است. می‌بینیم که بسیاری از فروشگاه‌های فیزیکی حالا دیگر فروشگاه آنلاین هم دارند. به نظر می‌رسد همان‌طور که در سایر نقاط جهان کسب‌وکارهای اینترنتی در حال گسترش و کسب سهم بیشتری از بازار هستند، در ایران هم روند به همین صورت خواهد بود.

‌با این اوصاف بازار آنلاین ایران چقدر پتانسیل رشد دارد؟ در مقایسه با کشورهای همسایه در چه وضعیتی قرار داریم؟

سهم بازار خرده‌فروشی آنلاین در ایران همچنان کوچک است و در منطقه وضعیت کشورهایی مانند ترکیه، امارات و عربستان از ما بسیار بهتر است. اما پتانسیل رشد بسیار زیاد است. همین حالا خرده‌فروشی آنلاین در جهان سهم 10‌درصدی دارد و در ایران کمتر از یک درصد. این یعنی ما دست‌کم در همین شرایط تا 10 برابر فرصت رشد داریم. به‌خصوص اینکه پارامترهای پیش‌نیاز دیگری مانند ضریب نفوذ اینترنت، جمعیت جوان و تحصیل‌کرده، ضریب نفوذ 104‌درصدی موبایل و استفاده 33 میلیون نفر از اینترنت موبایل در ایران، کشور ما را به بازار تقریباً بی‌نظیری در منطقه تبدیل کرده است. ما در کشور نیاز به فرهنگ‌سازی خرید اینترنتی داریم و رسانه‌ها هم در این زمینه نقش پررنگی می‌توانند ایفا کنند. به نظر می‌رسد سهم تجارت آنلاین از بازار یک کشور با شاخص‌های دیگر توسعه‌یافتگی همبستگی قوی دارد. به طوری که در ابتدای لیست، کشورهایی قرار دارند که شاخص‌های دیگر توسعه انسانی هم در آنها سریعاً در حال رشد است.

‌مزیت‌های رقابتی فروشگاه‌های اینترنتی در مقایسه با سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای چیست؟

فروشگاه‌های اینترنتی برای خریدار، فروشنده و در سطح کلان برای اقتصاد کشور فرصت‌هایی ایجاد کرده است که پیش از این هرگز وجود نداشت. در واقع مهم‌ترین اتفاقی که در فضای آنلاین رخ می‌دهد شفافیت است و این شفافیت به نفع همه است مگر کسانی که قصد تخلف دارند. به خریدار امکان مقایسه و اطلاع درست و دقیق از محصولی که قصد خرید آن را دارد می‌دهد و مهم‌تر از همه حق انتخاب را از میان تنوع فراوانی از کالاها برای مشتری به وجود می‌آورد. شما هیچ‌وقت امکان عرضه 40 هزار مدل لباس را در یک فروشگاه فیزیکی ندارید. اطمینان از اصالت و سالم بودن کالا، اطمینان از رقابتی و عادلانه بودن قیمت، دسترسی عادلانه به بازار، سهولت و دسترسی همیشگی 24ساعته، خدمات پس از فروش معتبر و مطمئن، شیوه‌های متنوع پرداخت و تحویل سریع و در محل از مزایای این نوع خرید برای مشتریان است. سمت دیگر ماجرا فروشندگان و تولیدکنندگان هستند.  گسترش تجارت الکترونیک مخصوصاً برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط اهمیت فراوان دارد چراکه به آنها امکان می‌دهد کالاها و خدمات خود را با هزینه کمتری به دست مشتریان برسانند؛ هرچند در ابتدا چنین به نظر می‌رسید که تنها شرکت‌های بزرگ می‌توانند با صرف هزینه‌های زیاد از مزایای فروشگاه‌های آنلاین بهره‌مند شوند، با توسعه و فراگیرشدن مدل‌های کسب‌وکار Marketplace تولیدکنندگان و فروشندگان خرد، از رشد چشمگیری در فروش برخوردار شدند. مشخصاً برای فروشندگان و تولیدکنندگان کشور مزایایی نظیر کاهش فاصله زمانی تولید تا فروش، برون‌سپاری توزیع و فروش، دسترسی به بازاری به وسعت ایران، روش‌های نوین بازاریابی و فروش، امکان عرضه انواع نامحدود کالا، حذف هزینه‌های سربار و هزینه‌های مربوط به فروشگاه فیزیکی، کنترل کامل بر زنجیره ارزش را دارد که اینها به طور مستقیم بر افزایش حاشیه سود، افزایش میزان فروش و افزایش بهره‌وری اثرگذارند. مزایای کلان اقتصادی و اجتماعی نیز فراوان است. رونق تولید ملی، اشتغال‌زایی، استفاده بهینه از منابع مالی، شفافیت پولی و مالی و مبارزه با قاچاق کالا از مهم‌ترین آنهاست. در ارتباط با کارآفرینی و اشتغال‌زایی هزینه تولید شغل در حوزه‌های مرتبط با تجارت الکترونیک و ICT حدود 15 درصد صنایع سنتی نظیر نفت و گاز و پتروشیمی است. از این‌رو تجارت الکترونیک به‌خصوص برای کشورهای در حال توسعه فرصت بی‌نظیری برای کاهش نرخ بیکاری فراهم کرده است.

‌هزینه‌های اداره و نگهداری فروشگاه‌های اینترنتی به نسبت سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های بزرگ چگونه است؟

همان‌طور که اشاره شد بسیاری از هزینه‌های سربار در فروشگاه‌های آنلاین وجود ندارد و همین امر در بسیاری از مواقع باعث می‌شود که با افزایش بهره‌وری، هم حاشیه سود برای تولیدکننده و فروشنده افزایش یابد و در عین حال قیمت تمام‌شده برای مصرف‌کننده نیز کاهش یابد. در عوض فروشگاه‌های آنلاین از آنجا که ارتباط تنگاتنگی با حوزه‌های مختلف تکنولوژی و فنی دارند به افراد متخصص‌تری نیاز دارند که هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی را برای آنها افزایش می‌دهد. همچنین فروشگاه‌های آنلاین نیاز به سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌های IT، لجستیک، مارکتینگ و کانتنت دارند. در فروشگاهی مانند دیجی‌کالا 2500 نفر در بخش‌های مختلف و متنوعی مانند لجستیک، تامین، محتوا، تکنولوژی و زیرساخت، مارکتینگ و مالی مشغول‌اند. ما در دیجی‌کالا مشخصاً سرمایه‌گذاری فراوانی برای ترویج فرهنگ خرید اینترنتی کرده‌ایم و عملاً در حوزه رسانه کارهای فراوانی انجام داده‌ایم.

‌فروشگاه‌های اینترنتی در جهت رشد و توسعه با چه چالش‌هایی مواجه‌اند؟ چقدر از این چالش‌ها به ضعف زیرساخت‌ها و قوانین برمی‌گردد و چقدر به محدودیت‌ها و فشارها از سوی گروه‌های بانفوذ کسب‌وکارهای سنتی؟

در مورد مشخص ایران، مهم‌ترین چالش ما کالای قاچاق است. همین مورد اخیر را در نظر بگیرید، طرح رجیستری گوشی‌های تلفن همراه. یکی از انتقاداتی که به دیجی‌کالا وارد می‌شد این بود که گاه قیمت بعضی از گوشی‌های موبایل در دیجی‌کالا بیش از قیمت آن در بازار بود که درست هم بود. اما علت آن ورود غیرقانونی بخش بزرگی از گوشی‌های موجود در بازار ایران بود. با اجرای طرح رجیستری و نظام‌مند شدن ورود گوشی‌های همراه به کشور این مشکل برطرف شد. قاچاق کالا مانع رقابت عادلانه می‌شود و این به ضرر تمام بازیگرانی است که می‌خواهند در چارچوب قانون به فعالیت اقتصادی بپردازند. مشکل دیگر عدم شفافیت‌های مالی در فضای کسب‌وکار است. ما بیش از اینکه به قوانین جدید نیاز داشته باشیم به اجرای درست و دقیق قوانین خوبی که همین حالا وجود دارد نیاز داریم. در ارتباط با فشار از سوی گروه‌های بانفوذ کسب‌وکارهای سنتی، من چندان با این عبارت همدل نیستم و آن را نمی‌پسندم. ممکن است در ابتدا که اطلاعات کافی وجود نداشت چنین برداشت می‌شد که کسب‌وکارهای آنلاین مخل کسب‌وکارهای سنتی هستند. اما حالا تولیدکنندگان و فروشندگان ما از مزایای فراوان تحول تکنولوژیک به وجود آمده برای کسب‌وکارهای خود آگاهند. پیشنهاد می‌کنم به وب‌سایت مرکز فروشندگان دیجی‌کالا سر بزنید و حرف‌های فروشندگان و تولیدکنندگان پلت‌فورم Marketplace دیجی‌کالا را بشنوید.

‌یکی از چالش‌های بازار خرده‌فروشی آنلاین در رقابت با فروشگاه‌های زنجیره‌ای به مساله سرمایه‌گذاری برمی‌گردد. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران ایرانی آنچنان که باید با فضای استارت‌آپ‌ها و مزیت‌های بازار آنلاین آشنا نیستند یا به دلیل محدودیت‌ها و ریسک بالای سرمایه‌گذاری در این فضا ترجیح می‌دهند وارد این عرصه نشوند. الزامات رشد سرمایه‌گذاری در این زمینه چیست؟ چه انتظاری از دولت در جهت ایجاد بستر سرمایه‌گذاری وجود دارد؟

شاید ما در این زمینه به افزایش آگاهی و کارهای فرهنگی نیاز داریم. مشخصاً رسانه‌ها و مطبوعات می‌توانند نقش تعیین‌کننده در این آگاه‌سازی ایفا کنند. موضوع دیگر بازهم مساله‌ای فرهنگی است. در کشور ما در بعضی از مواقع به دلایل تاریخی سرمایه‌گذاری خارجی، تهدید قلمداد می‌شود. در حالی که سرمایه‌گذاری خارجی و ارتباطات و پیوندهای بین‌المللی اقتصادی یکی از عوامل حیاتی در رشد اقتصادی است. ما هیچ کشوری در دنیا سراغ نداریم که بدون سرمایه‌گذاری خارجی در مسیر توسعه اقتصادی، کارآفرینی و پیشرفت قرار گرفته باشد. در ارتباط با سرمایه‌گذاران داخلی نیز، من نسبت به این موضوع خوش‌بین هستم و فکر می‌کنم اتفاقات مثبتی در حال رخ دادن است. موضوع اعتماد است و اعتماد نیز ساختنی است و ما فعالان این حوزه وظیفه ساخت آن را داریم.

‌با توجه به مشکلات جدی که در زمینه حمل‌ونقل وجود دارد و شرکت پست نیز ضعیف عمل می‌کند و انتقادات از این ناحیه به فروشگاه‌های آنلاین زیاد است، چقدر این امکان وجود دارد که این استارت‌آپ‌ها زیرساخت‌های خدمات تحویل به صورت اختصاصی ایجاد کنند؟ آیا سرمایه‌گذاری فروشگاه‌های آنلاین در زیرساخت تحویل مقرون به صرفه است یا اینکه بهتر است شرکت‌هایی شکل بگیرند که فقط این بخش از زنجیره تامین فروشگاهای آنلاین را پوشش دهند؟

در ارتباط با دیجی‌کالا، ما خودمان بعضی از زیرساخت‌ها را به وجود آوردیم و برای حل این مشکل وارد عرصه شده‌ایم. به هر حال رساندن ده‌ها هزار کالا، از یخچال بگیرید تا جامدادی، ظرف یکی دو روز به تمام نقاط کشوری به وسعت ایران کار ساده‌ای نیست. در حال حاضر علاوه بر مرکز پردازش دانش در تهران ما 23 مرکز توزیع در مراکز استان‌ها داریم. قطعاً برای ما مقرون به‌صرفه‌تر بود که زیرساخت‌های لازم وجود داشت و ما این مقدار از انرژی و هزینه را صرف فرآیندهای لجستیک نمی‌کردیم. شاید ما هم مثل آمازون اگر پارتنرهایی مثل FedEx یا UPS داشتیم کار برایمان ساده‌تر می‌شد. ما همکاری‌های خوبی با شرکت پست داشتیم. به‌خصوص در ارسال کالاها به شهرهای کوچک و روستاها. پست ایران از جهت گستردگی جغرافیایی ارائه خدمات، وضعیت مطلوبی دارد اما زیرساخت‌های متناسب با نیازهای تجارت الکترونیک، وجود ندارد. پست در چند سال اخیر سعی کرده زیرساخت‌هایش را تقویت کند و بهبودهایی هم حاصل شده است. دیجی‌کالا هم برای رفع نیازهای لجستیکی با همکاری پست در حال راه‌اندازی سرویس‌های جدیدی است. این سرویس‌ها نه‌فقط برای نیازهای دیجی‌کالا بلکه به سایر شرکت‌های فعال در ای‌کامرس خدمات ارائه خواهد داد. در ارتباط با شکل‌گیری شرکت‌های تخصصی زنجیره تامین، فکر می‌کنم با گذشت زمان این اتفاق رخ می‌دهد و همین حالا هم در حال شکل‌گیری‌اند. به هر حال دیجی‌کالا پیشگام است و اولین بودن هزینه‌هایی دارد که ما باید آن را پرداخت کنیم. مجبوریم مسیرهایی را خودمان برای اولین‌بار ایجاد کنیم.

‌میانگین رشد ماهانه و تعداد فروش روزانه دیجی کالا چقدر است؟ سهم دیجی کالا در بازار خرده‌فروشی آنلاین در حال حاضر چقدر است؟

میانگین رشد دیجی‌کالا از ابتدای شکل‌گیری آن در هر سال بین ۱۰۰ تا 200 درصد بود. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که بیشتر از 90 درصد از سهم بازار خرده‌فروشی آنلاین ایران در اختیار دیجی‌کالاست.

‌شما عنوان کرده‌اید دیجی‌کالا به زودی به اولین استارت‌آپ ایرانی یونیکورن که ارزش بالای یک میلیارد دلار دارد بدل خواهد شد، محاسبه این ارزشگذاری برچه مبنایی انجام گرفته است؟

 با توجه به وضعیت فعلی و روند رشد این اعداد قابل محاسبه هستند و پیش‌بینی می‌کنیم با به نتیجه رسیدن سرمایه‌گذاری‌های جدید در آینده نزدیک برای دیجی‌کالا این اتفاق رخ دهد. فرمول‌ها و شاخص‌هایی برای محاسبه ارزش استارت‌آپ‌ها در حوزه‌های مختلف وجود دارد و با توجه به آنها پیش‌بینی می‌شود که در صورت مهیا بودن فضای مطلوب برای کسب‌وکارها چندین استارت‌آپ در ایران یونیکورن شوند.

‌در حال حاضر فروشگاه‌های آنلاین در بازار خرده‌فروشی ایران سودده نیستند و بخشی از هزینه‌هایشان را از محل سرمایه‌شان تامین می‌کنند. آیا دیجی‌کالا هم در همین وضعیت قرار دارد؟

شاید با همان معنای سنتی سود، نتوان تحلیل درستی از وضعیت سوددهی فروشگاه‌های آنلاین و به طور کلی کسب‌وکارهای اینترنتی ارائه داد. این شرکت‌ها به دلیل نیاز به اسکیل‌آپ شدن مداوم و سرمایه‌گذاری و تزریق درآمدها به بخش توسعه محصولات و حوزه‌های عملیاتی در سال‌های اولیه نمی‌توانند به سوددهی به معنای سنتی آن برسند. به همین دلیل مشاهده می‌کنید که باارزش‌ترین پلت‌فورم‌ها و استارت‌آپ‌های دنیا با ده‌ها هزار کارمند و ده‌ها میلیارد دلار ارزش و درآمد تا سال‌ها سودده نبودند. سرمایه‌گذاری در حوزه ای‌کامرس نیاز به افراد با دید بلندمدت دارد. در واقع سرعت رشد بالا و سوددهی در تناظر با یکدیگر هستند و شما نمی‌توانید همزمان شاهد رشد و سوددهی باشید. در واقع مدل کلی کسب‌وکارهای اینترنتی موفق بدین صورت است که در سال‌های اولیه سرعت رشد بالا را تجربه می‌کنند و پس از آن برای سهامدارانشان سوددهی بالا دارند. 

آینده بازار خرده فروشی در ایران

انتشار گزارش هفتگی خرده فروشی بانک مرکزی متوقف شد

بانک مرکزی از هفته منتهی به 8 آبان 1386 به صورت هفتگی و یا حداقل با فاصله یک هفته آمار تغییرات قیمت 11 گروه کالایی و 42 کالا را در شهر تهران منتشر می‌کرد.

این روند تا گزارش هفته منتهی به 30 آذر ماه امسال ادامه داشت اما از آن به بعد متوقف شد. یعنی همانطور که گزارش تورم آذر ماه به طور رسمی منتشر نشد، فرایند انتشار گزارش هفتگی خرده فروشی هم متوقف شد.

پیش از این بانک مرکزی از انتشار گزارش رشد اقتصادی هم منع شد. گزارش رشد اقتصادی در 6 ماهه سال 97، در معاونت اقتصادی بانک مرکزی آماده شد اما به دلیل پایین‌ بودن ارقام آن از گزارش مرکز آمار ایران، بار دیگر دولت انتشار گزارش مرکز آمار را به گزارش بانک مرکزی ترجیح داد. 

هم نرخ تورمی اعلامی مرکز آمار کمتر از رقم بانک مرکزی است و هم رشد اقتصادی اعلام این نهاد بهتر و بالاتر از بانک مرکزی است. به همین دلیل دولت در انتشار آمار، مرکز آمار را به بانک مرکزی ترجیح می‌دهد. البته این اقدام دولت برای رشد اقتصادی سال 94 هم مصداق دارد. در همان سال گزارش رشد اقتصادی بانک مرکزی بایکوت شد اما گزارش مرکز آمار در سایت این نهاد منتشر شد.

پیش بینی اکوسیستم خرده فروشی ها در سال ۲۰۱۸

ارسال سریع، دسته بندی های بزرگتر و تجاری سازی داده محور از جمله موضوعاتی هستند که برای ادامه رشد تجارت الکترونیک و خرده فروشی در سال ۲۰۱۸ ضروری اند.

جدای از همه ی اتفاقاتی که در سال ۲۰۱۷ بر سر صنعت خرده فروشی آمد و صدها باری که این صنعت صدای مرگ خود را شنید، گزارش وزارت بازرگانی ایالات متحده رشد ۱۵ درصدی تجارت الکترونیک در سال ۲۰۱۷ را نشان می دهد و ارزش سهام بسیاری از خرده فروشان با تکیه بر ابتکارات افزایش پیدا کرده است. این پروژه ها با تکیه بر موفقیت در سال ۲۰۱۷ و بهبود وضعیت اقتصاد و همچنین نوآوری و خلاقیت خود، فرصت رشد بیشتری در سال ۲۰۱۸ خواهند داشت.

همه مصرف کنندگان هنگامی که نام تجارت الکترونیک را می شنوند، تمایل دارند روی آمازون تمرکز کنند اما داده ها نشان می دهد گرچه آمازون سهم بزرگی از تجارت الکترونیک را در اختیار دارد اما به اندازه کافی در دسترس نیست. سهم بازار آمازون در ۲۰۱۷ نسبت به ۲۰۱۶ مقداری کاهش را نشان می دهد. این درحالی است که بخش غیرآمازون تجارت الکترونیک رشد بیشتری داشته است.

مفهوم اکوسیستم در خرده فروشی :

عبارت و مفهوم اکوسیستم خرده فروشی برای تغییر و نوآوری به وجود آمده است و تنها زمانی اهمیت دارد که نوآوران واقعی در ارائه تجارب حقیقی مصرف کننده به اوج می رسند. منظور از اکوسیستم خرده فروشی شرایطی است که در آینده پیرامون صنعت خرده فروشی خواهد بود و بر روند آن تاثیر می گذارد.

در مرکز تحقیقاتی CommerceHub روزانه اطلاعات بیش از ۱۱،۰۰۰ خرده فروش بازارها، برندها و توزیع کنندگان برای آگاهی از آینده خرده فروشی ها جمع آوری و بررسی می شود. براساس این بررسی ها پنج پیش بینی وجود دارد که روی اکوسیستم خرده فروشی در سال ۲۰۱۸ تاثیرگذار خواهد بود:

۱- سیستم های تحویل سریع

آمازون میلیاردها دلار برای ساختن شبکه ای از صدها مرکز پردازش سفارشات آنلاین خود در سراسر جهان سرمایه گذاری کرده است. برای رقابت با آمازون، خرده فروشان باید پیشنهادات رقابتی حمل و نقل را با گزینه های تحویل سریع ارائه دهند. اما هنگامی که آنها قادر به سرمایه گذاری در دارایی های فیزیکی آمازون نیستند، چگونه می توانند رقابت کنند؟ شاید چاره کار بقیه خرده فروشان به حداکثر رساندن ارزش دارایی های خود – فروشگاه های فیزیکی و انبارهای خود – و تکیه بر شبکه حمل مویرگی به منظور بهینه سازی حمل و نقل و انتخاب حامل مناسب -مثل شرکت های لجستیکی طرف سوم- برای کاهش هزینه ها و تحقق وعده های تحویل رقابتی باشد.

در حال حاضر بیشتر حمل و نقل های خرده فروشان در ایالات متحده وابسته به خدمات چند روزه توسط حمل کننده های سنتی بسته، مانند UPS و FedEx است. با این حال، فروشندگان به طور روزافزونی تحویل در همان روز را به عنوان ضرورت تحول می بینند. استفاده از شبکه پیک های محلی و تحویل یک روزه برای سفارشات آنلاین در فروشگاه ها، بخشی از یک پیشنهاد کلی حمل و نقل برای خرده فروشان است.

۲- زنجیره تامین دوجهته

در فروش سنتی، رابطه بین خرده فروش و تامین کننده یک رابطه یک طرفه بود. این رابطه یکطرفه زمانی که برندها مستقیما نمی توانستند فروش به مصرف کنندگان را داشته باشند به خوبی کار می کرد. با این حال، در تجارت الکترونیک امروز در حالیکه کانال های خرده فروشی افزایش یافته، برندها مستقیما کالاهای خود را به فروش می رسانند. بدون هماهنگی و ارتباط دوطرفه بین خرده فروشان و برندها، موجودی ممکن است در کانال های بدون تقاضا انباشته شده و منجر به سناریویی شود که در آن خرده فروشان مجبور به از بین بردن یا حراج محصولات برندها شوند.

در واقع بایستی خرده فروشان و برندها موجودی جغرافیایی خود را در بستر یک شبکه مناسب توزیع کنند. در این مدل، برندها سفارشات مربوط به خرده فروشی را تامین می کنند و خرده فروشان نیز سفارشات مستقیم مصرف کننده را برای برندها انجام می دهند.

پس از آن زنجیره تامین یک طرفه دو طرفه می شود، شبیه به اینکه چگونه صاحب خانه با پانل های خورشیدی می تواند تامین کننده برق در شبکه در زمان اوج نور خورشید و مصرف کننده برق از شبکه در شب باشد. از طریق هماهنگی زنجیره تامین، خرده فروشان و برندها می توانند مشکل تقاضای اضافی محصول را حل کرده و راه های ارزان تری را برای تحویل محصولات به مصرف کنندگان سریع پیدا کنند.

۳- روابط قوی با تامین کننده

داده های مرکز CommerceHub نشان می دهد که در سال ۲۰۱۶، تقریبا یک سوم کل فروش آنلاین، از محصولات جدیدی که به فروشگاه آنلاین خرده فروشی ها افزوده شده، صورت گرفته است. خرده فروشان همیشه به دنبال ایجاد روابط با تامین کننده گان جدید برای کمک به رشد تنوع محصولات آنلاین هستند، اما برخی از خرده فروشان از فرصت موجود برای ایجاد رابطه بهتر با تامین کننده موجود خود غافل هستند.

تجزیه و تحلیل داده های محصول و موجودی شبکه خرده فروشی نشان می دهد که بسیاری از خرده فروشان قادرند تنها بخشی از محصولات ارائه شده توسط تامین کنندگان خود را به فروش برسانند، و آن هم اغلب یک بخش کوچک است. در حالی که این محصولات بهترین فرصت برای خرده فروشان است، زیرا آنها با این کار رابطه با تامین کننده فعلی خود را تحقیر می کنند، این تاکتیک حتی در مقایسه با تجزیه و تحلیل رقابتی مفیدتر است.

۴- برنامه الگوریتم انتخابی

داده های زیادی مربوط به خرده فروشی آنلاین همواره در دسترس هستند. خرده فروشان نیاز به استفاده از داده های بزرگ برای ترکیب منابع متنوع اطلاعاتی و ایجاد ارزش برای مشتریان (و سهامداران) خود هستند. به عنوان مثال، این یک شیوه استاندارد برای خرده فروشان است که به طور مداوم بر انتخاب محصولات رقبای خود نظارت کنند. سپس این اطلاعات رقابتی با مجموعه محصولات موجود در خرده فروشی و محصولات عرضه شده توسط تامین کننده مقایسه می شود. پس از آن شکاف ها یا به اصطلاح “gaps” های موجود در محصولات رقبا دسته بندی شده به سرعت بسته می شوند، که می تواند به افزایش درآمد خرده فروشان منجر شود زیرا مصرف کنندگان محصولات موجود را در دسترس تر می بینند.

این نوع تجزیه و تحلیل حتی زمانی موثرتر می شود که خرده فروشان فایل های اطلاعاتی مشتری خود را با داده های جمعیت شناختی آن منطقه که درآمد، نحوه زندگی و دیگر اطلاعات را در مورد مشتریان خود فراهم می کنند، بررسی کنند.

۵- تمرکز بر مصرف کننده: درسی از آمازون

هنگامی که شما آن تمام این اقدامات را انجام دهید، می بینید که باز هم آمازون برنده است. زیرا تمرکز وسواسی آن در خدمت به مشتریان خود است. از دومین مشتری، جستجوی خود را جهت محصولی برای زمان تحویل آغاز می کند. خرده فروشان و برندها باید از فن آوری های جدید برای ارائه تجربه های منحصر به فرد و رضایت بخش برای مشتری استفاده کنند. این اقدامات از بازسازی سیستم های تحویل گرفته تا ساختن و افزایش روابط با تامین کننده ها، از طریق تجزیه و تحلیل و ارائه محصولات تکمیلی برای مصرف کنندگان از همه برندها را شامل می شود.

خرده فروشان بایستی خود را به خاطر تجربه مصرف کنندگان بهینه سازی کنند؛ زیرا این دقیقا همان چیزی است که آمازون انجام می دهد.

زندگینامه محمد کریم فضلی - بنیانگذار گروه صنعتی گلرنگ

محمد کریم فضلی، بنیانگذار گروه صنعتی گلرنگ و کارآفرین برتر کشور، متولد هفتم اردیبهشت ماه 1311 هجری شمسی در شهر تویسرکان (استان همدان) هستند و نخستین فعالیت اقتصادی خود را در حین تحصیل، نزد پدرشان که از بازرگانان خوشنام و اهل فضل منطقه محسوب می شدند، آغاز نموده اند.
 سپس در سن حدود 20 سالگی ازدواج کرده و با پذیرفتن مسئولیت تشکیل خانواده، برای جستجوی شرایط مطلوب تر و شناخت بیشتر از وضعیت شهرهای مختلف همجوار، به دیگر شهرستان های استان همدان سفر می کنند و در شرایط کاری مختلف تجربه های موثری بدست می آورند. در این راستا ایشان راهی تهران می شوند. در ابتدای سکونت در تهران، مشکلات از هر سو ایشان را احاطه می کند، اما استاد با عزم جزم، مشکلات و موانع اصلی را ظرف سه سال برطرف می سازند.
استاد به فکر می افتند که تمامی سعی و تلاششان را صرف کنند تا یک کار تولیدی و صنعتی بزرگ را پایه ریزی نمایند. پدر ایشان در دوره ای به کار صابون سازی اشتغال داشته و استاد نیز از همین بابت در نوجوانی تا حدودی با تولید مواد شوینده آشنا می شوند، بنابراین برای آغاز فعالیت تولیدی، به همین زمینه یعنی صنعت شوینده گرایش پیدا می کنند. ایشان پس از جستجوهای بسیار با افراد و شرکت هایی مرتبط می شوند که در این حوزه فعالیت دارند. سپس خود کارگاه کوچکی دایر می کنند و در مرحله اول به ساخت مایع ظرفشویی می پردازند که این امر به شکل گسترده تر و منسجم تر در اوائل دهه 40 صورت می پذیرد. مدتی بعد محصول سفید کننده را هم اضافه می کنند و همین طور به ترتیب: پودر لباسشویی به نام " گلرنگ سوپر" ، جرم گیر، شیشه شوی و همچنین نرم کننده البسه را نیز در سنوات بعد تولید می نمایند و مرتباً کار را توسعه می دهند. این روند ادامه دارد تا اوائل دهه 50 که شرکت پاکشو را تأسیس می نمایند و همچنان با تلاش بسیار به توسعه فعالیت های تولیدی ادامه می دهند. بعد از انقلاب در دوران دفاع مقدس و در سخت ترین شرایط، استاد فضلی علاوه بر تولید، کار صادرات را نیز پی گرفتند. در آن زمان به دلیل شرایط ویژه دفاع مقدس، تعدیل نیرو برای اکثر شرکت ها امری اجتناب ناپذیر بود. ایشان جهت تأمین منابع انرژی شرکت، تداوم تولید و اشتغال پایدار کارکنان و خصوصاً جلوگیری از تعدیل نیرو، دست به کار صادرات زدند و توانستند ارز مورد نیاز را جهت تولید تأمین کنند و به این ترتیب هم از تعدیل نیروها جلوگیری کردند و هم به فعالیت های کارآفرینانه و اشتغال زایی مولد خود ادامه دادند.
در نهایت این کوشایی به گسترش و توسعه شرکت پاکشو و سپس به تأسیس " گروه صنعتی گلرنگ " منجر می شود که که استاد فضلی ریاست هیأت مدیره این گروه صنعتی را به عهده دارند. در این دوره انواع شامپوها، مایع دستشویی، خمیر دندان، دستمال کاغذی و به عبارتی تقریباً بیشتر محصولات بهداشتی و شوینده با برندهای مختلفی چون گلرنگ، اوه، سافتلن و ... در سطح گسترده و با کیفیت مطلوب به بازار کشور عرضه می شود تا امروز که " گروه صنعتی گلرنگ " یکی از مهمترین گروه (هلدینگ) های تولیدی کشور است. این گروه که شرکت های مختلفی چون: پاکشو، گلرنگ پخش، گلپخش اول، پدیده شیمی نیلی و ... را شامل می شود به عنوان یکی از پویاترین گروه های اقتصادی برآمده از بخش خصوصی و بالیده از همت مردمی می باشد.
استاد حاج محمد کریم فضلی و مجموعه ای که ایشان بنا نهادند، به دلیل یک عمر فعالیت کارآفرینانه جوایز و تقدیرنامه های بسیاری کسب کرده اند. از جمله در سال 1384 لوح برترین کارآفرین و کارفرمای نمونه کشور و در سال 1386 تندیس طلایی چهارمین جشنواره بین المللی اقتصاد سبز را دریافت نمودند؛ همچنین برای دومین بار طی سال های 83 و 86 موفق به دریافت گواهینامه رعایت حقوق مصرف کنندگان گردیدند.
انتخاب به عنوان کارآفرین نمونه از طرف وزارت صنایع، دریافت نشان طلایی تحقیق و توسعه از سوی وزیر صنایع و معادن، دریافت لوح تقدیر صادر کننده نمونه کشور و در عرصه مسئولیت های اجتماعی انعقاد تفاهم نامه حمایت گلرنگ از یونیسف به نفع کودکان ایرانی نیز از دیگر افتخارات ایشان به شمار می رود همچنین در سومین جشنواره قهرمانان صنعت که در تاریخ هفتم آذر ماه 1386 برگزار گردید از مقام استاد حاج محمد کریم فضلی، بنیانگذار گروه صنعتی گلرنگ تجلیل ویژه ای به عمل آمد.

منبع : Creativity.ir

افق کوروش با 29 پله رشد، چهلمین شرکت برتر ایران شد

فروشگاه زنجیره ای افق کوروش با 29 پله رشد و کسب عنوان شرکتِ پیشرو ، رتبه چهلم را در بین  500 شرکت برتر ایران کسب کرد و برای دومین سال متوالی موفق شد که در گروه فروشگاه ها رتبه اول را از نظر شاخص "میزان فروش و بازده فروش" و  "شاخص بهره وری کل عوامل" از آنِ خود کند.  

 

به گزارش روابط عمومی شرکت فروشگاه های زنجیره ای افق کوروش، این شرکت در همایش شرکت های برتر ایران و بیست و یکمین سال رتبه بندی IMI-100 به عنوان "شرکت پیشرو" معرفی شد.

معیار اصلی در انتخاب فروشگاه زنجیره ای افق کوروش به عنوان شرکت پیشرو،"تغییر رتبه فروش شرکت های فهرست صد شرکت برتر ایران طی چهارسال اخیر" است که وجود اطلاعات شرکت در رتبه بندی IMI-100 برای حداقل سه سال اخیر، منفی نبودن تغییر رتبه فروش شرکت در سال اخیر و زیان ده نبودن شرکت، موجب کسب این جایگاه شد .

ادامه خبر : در سایت افق کرورش به آدرس okcs.com

افق کوروش هزار شعبه‌ای شد

مدیرعامل فروشگاه زنجیره‌ای همواره تخفیف افق کوروش گفت: افق کوروش در کمتر از ۵ سال از آغاز فعالیت خود، موفق شد یک هزار شعبه فروشگاه در ۳۱ استان و ۲۴۰ شهر راه‌اندازی کند و به زودی وارد بورس می‌شود.  

به گزارش سرویس بازار ایسنا، امیرخسرو فخریان مدیرعامل شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش در نشست خبری با اصحاب رسانه ضمن اعلام این خبر که تعداد شعب افق کوروش از یک هزار شعبه عبور کرد، گفت: افق کوروش اولین فروشگاه زنجیره‌ای کشور است که موفق شد یک هزار شعبه فروشگاه در کشور افتتاح کند و ضمن دستیابی به این موفقیت بزرگ، این رکورد را در صنعت فروشگاه زنجیره‌ای کشور ثبت کرد.

بیش از یک هزار شعبه فروشگاه در ۳۱ استان و در ۲۴۰ شهر

وی افزود: در حال حاضر افق کوروش دارای یک هزار و ۱۶ شعبه است که این تعداد فروشگاه در ۳۱ استان کشور و در ۲۴۰ شهر مشغول خدمت‌رسانی به مردم هستند.

بیش از ۲۵۰ هزار مترمربع سطح فروش و صد هزار مترمربع انبار

فخریان همچنین میزان سطح فروش فروشگاه زنجیره‌ای افق کوروش را ۲۵۰ هزار مترمربع اعلام کرد و در عین حال این نکته را مورد اشاره قرار داد که افق کوروش ۱۰۰ هزار مترمربع انبار در اختیار دارد و حدود ۷۰۰ خودرو باربری، وظیفه توزیع کالا را بین شعب را برعهده دارند.

افق کوروش دارای ۷۰۰۰ نیروی انسانی

به گفته مدیرعامل شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش، هم‌اکنون بیش از ۷ هزار نفر نیروی انسانی در این مجموعه مشغول به کار هستند.

اولین فروشگاه زنجیره‌ای مجهز به زنجیره سرد

فخریان همچنین از راه‌اندازی ناوگان مجهز به سیستم سرمایش و یا به اصطلاح زنجیره سرد در فروشگاه‌های همواره تخفیف افق کوروش و در راستای حفظ کیفیت و تازگی کالاهای لبنی و یخچالی خبر داد و گفت: افق کوروش اولین فروشگاه زنجیره‌ای کشور است که موفق به راه‌اندازی زنجیره سرد شد و با این سیستم تمام کالاهای نیازمند به زنجیره سرد به انبارها منتقل می‌شوند و به‌طور مستقیم کالاهای مذکور بین شعب توزیع می‌شوند.

به گفته وی، واحد کنترل کیفیت فروشگاه زنجیره‌ای افق کوروش، به طور مستمر و قبل از ورود کالا به فروشگاه کیفیت محصولات را رصد و بررسی می‌کند.

ورود افق کوروش به بورس به زودی

وی در ادامه از ورود شرکت فروشگاه زنجیره‌ای افق کوروش به بورس خبر داد و افزود: فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش به عنوان اولین شرکت در صنعت خرده‌فروشی به زودی وارد بورس می‌شود.

مدیرعامل شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش، ورود این شرکت را به بازار سرمایه و تابلو اصلی بورس آن هم در کمتر از ۵ سال فعالیت، موفقیت بزرگی عنوان کرد و ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود که در کمتر از ۲ ماه آینده، بتوانیم حداقل ۱۰ درصد از سهام شرکت را در بازار سرمایه عرضه کنیم.

حضور افق کوروش در کشورهای همسایه

وی همچنین از ورود شرکت افق کوروش به کشورهای همسایه خبر داد و ضمن بیان این مطلب که افق کوروش اولین فروشگاه زنجیره‌ای ایرانی است که فعالیت خود را در خارج از کشور آغاز کرده است، افزود: هم اکنون دو فروشگاه در پایتخت کشور عراق افتتاح شده و هفته آینده نیز سومین شعبه فروشگاه در این کشور افتتاح خواهد شد.

به گفته فخریان، شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش فعالیت‌های بین‌المللی خود را به‌طور جدی پیگیری خواهد کرد و طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته امیدواریم که بتوانیم به حداقل ۱۰ کشور ورود پیدا کنیم.

فروشگاه اینترنتی اُکالا به زودی در سایر استان‌ها

وی ضمن اشاره به این مطلب که اقلام سوپرمارکتی در کشورهای پیشرفته بین ۲.۵ تا ۵ درصد به‌صورت آنلاین به‌فروش می‌رسد، گفت: فروشگاه اینترنتی افق کوروش با برند اُکالا به منظور رفاه حال شهروندان و صرفه‌جویی در وقت و انرژی راه‌اندازی شده است.

وی اضافه کرد: فعالیت این فروشگاه اینترنتی (okala) در حال حاضر به تهران محدود می‌شود اما به زودی در سایر استان‌ها نیز فعال خواهد شد.

مدیرعامل شرکت فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش از نصب نرم‌افزار ERP با هدف یکپارچگی اطلاعاتی در این شرکت خبر داد و ابراز امیدواری کرد که تا پایان سال جاری بتوان این نرم‌افزار  را با هدف ارتقای بهره‌وری و افزایش قدرت رقابت با سایر فروشگاه‌های خارجی پیاده‌سازی کنیم.

افق کوروش شرکت برتر ایران

وی همچنین یادآور شد: افق کوروش پارسال در بین صد شرکت برتر ایران قرار گرفت و رتبه یک را از منظر شاخص فروش و بهره‌وری در بین فروشگاه‌های زنجیره‌ای را از آنِ خود کرد.

چشم‌انداز ۱۴۰۴ افق کوروش، کسب جایگاه در بین ۲۵۰ خرده فروش برتر دنیا

فخریان در عین حال تصریح‌کرد: چشم‌انداز ۱۴۰۴ فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش این است که در بین ۲۵۰ خرده فروشی برتر دنیا قرار بگیرد؛ برای این منظور باید رقمی حدود ۴ میلیارد دلار فروش داشته باشیم تا به هدف خود دست پیدا کنیم.

تسهیلات ۹۰ میلیونی بدون بهره افق کوروش به فرانچایزگیرندگان

مدیرعامل شرکت فروشگاه زنجیره‌ای افق کوروش در ادامه مبحث اعطای نمایندگی یا فرانچایز افق کوروش را مورد اشاره قرار داد و از تسهیلات ۹۰ میلیونی بدون بهره و با بازپرداخت ۳۶ ماهه (از محل کارکرد فروشگاه) به منظور تجهیز فروشگاه برای فرانچایزگیرندگان خبر داد.

وی اضافه کرد: فرانچایز افق کوروش به افرادی که قصد راه‌اندازی کسب و کار با سرمایه اندک و دانش محدود دارند کمک شایان توجهی خواهد کرد و تمامی دغدغه‌های موجود در حوزه  IT، مالی، بازرگانی و ... در شرکت مادر مرتفع می‌شود.

به گفته وی، افق کوروش در مسیرِ اعطای نمایندگی (فرانچایز) مبلغی بابت تابلو از فرانچایزگیرنده دریافت نمی‌کند. 

وی ضمن اشاره به فشارهای اقتصادی اخیر به مردم از بابت افزایش قیمت کالاها و محصولات گفت: در فضای دشوار اقتصادی در تلاش هستیم با ارائه خدماتی همچون تخفیف در فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش به افزایش سبد خرید خانوار کمک کنیم و قدمی در جهت بهبود شرایط موجود برداریم.

کنفرانس صنعت خرده‌فروشی

مکان برگزاری کنفرانس : دانشگاه DMIT

 استاد : دکتر سید محسن آزاد   مدت کنفرانس : ۱۳۰ دقیقه   زمان : ۹۵/۱۱/۳۰

موضوع کنفرانس : صنعت خرده‌فروشی

ما باید بدانیم زیر ساخت‌های چه صنعتی را تأمین می‌کنیم و در چه صنعتی فعالیت می‌کنیم؟ زیرا با شناخت آن می‌توانیم موقعیت کاری، سازمانی و حرفه ای خود را بهتر بشناسیم و همچنین در ارتباط با تمام زیر ساخت‌های این حوزه، فعال تر عمل کنیم.

فهرست مطالب:

۱- مفاهیم و کلیات صنعت مجتمع‌های تجاری و خرده‌فروشی

۲- تحلیل وضعیت صنعت خرده‌فروشی در جهان

۳- تحلیل صنعت خرده‌فروشی در ایران

۴- فرصت‌ها، چالش‌ها و روندهای صنعت خرده‌فروشی در ایران

خرده فروشی واژه ای فرانسوی است و شامل لوازم و اجناسی است که در یک بازار بزرگ خریداری می‌شود.

پیشینه خرده‌فروشی در جهان:

۱- اولین فروشگاه بزرگ در سال ۱۷۹۲ توسط هنری وارتون تأسیس شد.

۲- خرده فروشی بزرگی به نام بن مارشه در سال ۱۸۵۲ توسط آقای آریستید بوسکیو (برای فروش اجناس خرازی و پارچه) افتتاح شد.

۳- اولین فروشگاه عرضه اقلام متنوع (نسل اول سوپر مارکت‌های ضروری) در سال ۱۸۷۹ توسط وولورث در نیویورک آمریکا تأسیس شد.

۴- اولین فروشگاه زنجیرهای به نام آتلانتیک پاسفیک در سال ۱۹۲۲ در آمریکا افتتاح شد.

۵- در سال ۱۹۲۹ حدود ۲۲ درصد کل خرده‌فروشی در کشور آمریکا توسط فروشگاه‌های زنجیره‌ای انجام می‌شد.

۶- در سال ۱۹۹۷ بیش از ۶۰ درصد خرده‌فروشی در آمریکا به وسیله فروشگاه‌های زنجیره‌ای انجام می‌شد.

روند تکاملی صنعت خرده‌فروشی در قرن ۲۰:

۱۹۲۰-۱۹۲۹ : فروشگاه‌های زنجیره‌ای به سرعت رشد کردند.

دهه ۱۹۳۰ : سوپرمارکت‌ها شکل گرفتند و نخستین مراکز خرید مدرن افتتاح شد.

دهه ۱۹۴۰ : خرده‌فروشی پس از جنگ احیاء شد.

دهه ۱۹۵۰: دراگ استور‌ها یا فروشگاه‌های دارو و لوازم آرایشی و بهداشتی به شکل زنجیره‌ای رشد کرد.

دهه ۱۹۶۰: سوپر مارکت‌های بزرگ یا مگا استورها و مگامال‌ها افتتاح شد و برای سرعت بخشیدن به فرآیند خرده‌فروشی از دستگاه‌های اسکنر و بارکد استفاده شد.

دهه ۱۹۷۰: مراکز فروش خانگی توسعه یافت.

دهه ۱۹۸۰: دوره ادغام‌‌‌ها و اکتساب‌ها در خرده‌فروشی آغاز شد.

دهه ۱۹۹۰: خرده‌‌‌فروشی جهانی شد و خرده‌فروشی الکترونیکی و فروش‌الکترونیکی کتاب، توسط آمازون آغاز شد.

دهه ۲۰۰۰: یورو در اروپا رایج شد و یک بازار واحد و یکپارچه برای بازارهای خرده‌فروشی در اروپا ایجاد شد.

پیشینه خرده‌فروشی در ایران:

•         سال ۱۳۲۸: تأسیس فروشگاه تعاونی مصرف سپه

•         سال ۱۳۳۴: راه اندازی فروشگاه اتکا

•         سال ۱۳۳۶: تأسیس فروشگاه زنجیره‌ای فردوسی

•         سال ۱۳۴۹: افتتاح فروشگاه زنجیره‌ای کوروش

•         سال ۱۳۷۲: افتتاح فروشگاه شهروند در آبان ۱۳۷۲ توسط آقای کرباسچی

•         سال ۱۳۷۳: تأسیس اولین فروشگاه رفاه در چهار دانگه اسلامشهر در اسفند ماه ۱۳۷۳

•         سال ۱۳۷۹: افتتاح فروشگاه‌های پروما

•         سال ۱۳۸۸: افتتاح نخستین‌ هایپرمارکت چند ملیتی (فرانسوی – اماراتی) به نام‌ هایپراستار (Hyper star)

عوامل مؤثر بر رشد خرده‌فروشی در ایران: مصرف‌گرایی در ایران شتاب گرفته، سبک خرید مردم متفاوت و زمان‌ها محدود شده است. هر چه فضا مدرن‌تر شود، زمان مردم باارزش‌تر و زمان خرید برای مردم، تفریحی می‌شود، ولی تاکنون، فضای خرده‌فروشی در کشور مدرن نشده و از بعد فرهنگی، همیشه محل چالش بوده است. از دیگر عوامل می‌توان کوچک شدن سبد خانوارها را نام برد.

مفاهیم و ارکان چرخه خرده‌فروشی از دید آقای مک نایر:

مفهوم این چرخه، ابتدا توسط مک نایر از دانشگاه هاروارد معرفی شد. هدف اصلی این مفهوم توصیف چگونگی تغییر مراکز خرده‌فروشی در طی چرخه زندگی تکاملی آنهاست. این چرخه دائماً فرآیند خرید و فروش مدرن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ما از هر جایی وارد این چرخه شویم، می‌توانیم یک فضای خرده‌فروشی جدید را در صنعت تعریف کنیم.

مدل‌های خرده‌فروشی: فروشگاه‌های چندبخشی، فروشگاه‌های رفاهی، سوپرمارکت‌ها، فروشگاه‌های تخفیف‌دار، بازار بزرگ، فروشگاه‌های تخصصی،‌ هایپرمارکت‌ها و مراکز خرید بزرگ.

فروشگاه‌های چند بخشی (Department stores): شامل فروشگاه‌هایی می‌شود که طیف وسیعی از محصولات را ارائه می‌کند، معمولاً صندوق واحد دارند، به برندها فضاهای خود را اجاره می‌دهند و از تجمع فضاها، کسب و کار خود را رونق می‌دهند. این فروشگاه‌ها سه دسته‌اند:

فروشگاه کاملأ لوکس ۲- فروشگاه مخصوص طبقه متوسط ۳- فروشگاه کالاهای قیمت پایین

فروشگاه‌های رفاهی  (Convenience Stores): فضای کوچکی دارد که طیفی از محصولات روزمره در آن عرضه می‌شود و برندهای مخصوص به آن داده نمی‌شود.

سوپرمارکت‌ها (Supermarket): شامل خرده‌فروش‌هایی است که تمرکزشان روی مواد غذایی و کالاهای خانگی است و محل تأسیس این سوپرمارکت‌ها، معمولاً در مناطق مسکونی و مجتمع‌های بزرگ و جایی است که در دسترس باشد.

هایپرمارکت‌ها (Hypermarket): ترکیبی از سوپرمارکت‌ها و دپارتمان استورهاست. فروش محصولات با حجم بالا و حاشیه سود پایین است. دامنه وسیع محصولات از مواد غذایی تا کالاهای تجاری را عرضه می‌کند و تمرکز آن بیشتر بر فروش مواد غذایی تازه است.

مراکز خرید بزرگ (Superstore, Megastore, Supercenter): طیف وسیع عرضه محصولات غذایی و غیر غذایی است. محصولات تنوع زیادی دارند و محل تأسیس آنها در محیط‌های برون شهری و یا مال‌هاست.

فروشگاه‌های تخصصی (Brand store, Specialty store) : یعنی برندهایی که در همه جا شعبه دارند و بعضی از آنها وارد مال‌ها می‌شوند، مانندAdidas . فروش محصولات با تنوع کمتر، کیفیت بالاتر و تمرکز بر یک کالای خاص و قیمت بالاست.

فروشگاه‌های تخفیف‌دار (Discount stores): طیف وسیعی از محصولات را با قیمتی پایین عرضه می‌کند. جایی است که مردم به خاطر ارزان بودن به آنجا می‌روند.

بازار بزرگ (Mall, Mega mall): به فضاهایی بسیار بزرگتر از بازارهایی که اشاره شد، گفته می‌شود. مانند مگامال و ایران‌مال. در این فضاها، خرده‌فروشی با تفریح و فراغت ترکیب شده است و دامنه  متنوع و وسیعی از محصولات در این فروشگاه‌ها عرضه می‌شود.

کل فروش در سال ۲۰۱۳ در صنعت خرده‌فروشی در بخش‌های مختلف دنیا، ابعاد متفاوتی داشته است. ۳ میلیارد نفر از جمعیت دنیا در هند و چین است و به تبع آن صنعت خرده‌فروشی این مجموعه‌ها باید بیشتر باشد. در آمریکای شمالی، بهعنوان دومین بازار بزرگ هدف، حدود ۴ میلیون نفر است. در اروپای غربی ۳ میلیون نفر، آمریکای لاتین و جنوبی ۲ میلیون نفر، اروپای شرقی ۱ میلیون نفر و کل آفریقا به‌ علاوه خاور میانه، آخرین بخش دنیا در صنعت خرده‌فروشی مدرن است. باید نگاه جهانی داشته باشیم و ببینیم کشورها چه مخاطبانی دارند. پیش بینی سال ۲۰۱۷ در مقایسه با اتفاقات ۲۰۱۶ از منظر نرخ رشد فروش خرده‌ فروشی مدرن است.

۱۰ خرده فروش برتر دنیا:

۱- WalMart ۲- Carre four ۳- Tesco ۴- Metro Ag ۵- Kroger ۶- Schwarz ۷- Costco ۸- home depot ۹- Walgreen crop ۱۰-Aldi

همانگونه که می‌بینیم، ۵ خرده‌فروش آمریکایی و ۳ خرده‌فروش آلمانی در بین ۱۰ خرده‌فروش برتر دنیا حضور دارد.

وضعیت ۲۵۰ خرده فروش برتر دنیا: مجموع فروششان ۵/۴ تریلیون دلار، حاشیه سود خالصشان حدود ۳ درصد و نرخ رشد سالانه شان حدود ۵ درصد است. متوسط اندازه هر کدام از فروش سالیانه ۹۱/۱۷ بیلیون دلار، حداقل آن ۶۵/۳ صدم میلیارد است و ۶۶ درصد درآمدشان از رفتن به کشورهای دیگر شکل گرفته است. رشد درآمدیشان ۳/۴ درصد، بازگشت دارایشان همین حدود و کسب درآمدشان در سایر کشورها ۴/۲۳ درصد است و هر برندی که ایجاد شده، حداقل به ۱۰ کشور دیگر وارد شده است.

حجم خرده‌فروشی در کشور ایران، تقریباً ۱۳۲ هزار میلیارد تومان است، در حالی که کل بودجه سالیانه کشور ما ۱۲۰ هزار میلیارد تومان است، یعنی عملاً خرده‌فروشی ایران، از کل بودجه عمومی‌کشور بیشتر است. فضای خرده‌فروشی، فضای بسیار مهمی‌است، چون از قدیمی‌ترین حرفه‌ها در دنیا محسوب می‌شود. بین‌‌ ۲۵۰ قدرت برتر در زمینه خرده‌فروشی، تعداد کمپانی‌های توزیع شده به این صورت است: ۸ عدد از خرده‌فروشی‌ها در خاورمیانه و آفریقا، ۵۳ عدد در آسیا و اقیانوسه و ۹۳ عدد در اروپاست. رهبران اقتصادی دنیا، در اروپا و آمریکا قرار دارند.

در واقع رشد سالیانه آنها حدود ۵ درصد، رشد درآمدشان حدود ۳/۴ درصد، حاشیه سود خالصشان، حدود ۳ درصد و بازگشت دارایی شان حدود ۳/۴ درصد‌اند، اما بازار ایران، خاورمیانه، اقیانوسیه و آفریقا به دلیل بکر بودن، فروش فوق العاده دارد و ۱۶ درصد رشد سالیانه را به خود اختصاص داده است و رشد درآمدشان حدود ۲۰ درصد، حاشیه سودشان ۶ درصد و نرخ بازگشت دارایی شان حدود ۵/۶ درصد است. به لحاظ قدرت اقتصادی، کشور آمریکا در دنیا اول است، چین، ژاپن، آلمان، انگلیس، فرانسه و ایتالیا در رتبه‌های بعد قرار دارند. هر کدام از این کشورها روی یک پایه اقتصادی تمرکز کرده اند. عملاً قیمت‌گذاری الماس، طلا، نفت و فلزات گرانبها در انگلیس (لندن) اتفاق می‌افتد. صنعت خرده‌فروشی، صنعتی است که به شرایط اقتصادی، ارز مبدأ و مقصد و صادرات و واردات نیز بستگی دارد.

کشورهایی که ظرفیت صادرات و واردات روانی نداشته باشند، دچار مشکل می‌شوند. شما وارد صنعتی شده اید که در دنیا از تمام صنایع پیشی گرفته است و در منطقه، نرخ رشد بسیار وحشتناکی دارد. اگر این مسیر را به درستی بشناسیم، زیرساخت آن را فراهم کنیم و کج سلیقگی نکینم، فروش مدرن آینده ایران و منطقه به آن گره خواهد خورد.

فروش مدرن چه زیرساخت‌هایی دارد: ۱- بازار هدف ۲- تنوع خانواده محصولات ۳- سیستم مدیریتی ۴- صادراتی بودن کشور.

کشور آلمان اولین کشور دنیا در این حوزه است. توسعه پایدار در دنیا با مفهوم زنجیره‌ای شدن صنعت‌های مختلف، بویژه خرده‌فروشی هم تراز بوده است. باید توسعه پایدار را به درستی بشناسیم. در صنعت خرده‌فروشی چه اقلامی‌فروخته می‌شود؟ چهار خانواده محصول وجود دارد که مورد توجه قرار گرفته است:

۱-       پوشاک و مد ۲- خواربار مصرفی ۳- لوازم خانگی و تفریحات و سرگرمی‌ ۴- سایر نیازهای روزمره مردم (از ابزار گرفته تا سرامیک و غیره).

در موضوع پوشاک و مد، حاشیه سود نرخ بازگشت دارایی، از بقیه بیشتر است. مجموعه‌های چینی، مجموعه صنعت خرده‌فروشی‌های در حال رشد است. دیجیکالا در سال، ۷۰۰ میلیارد تومان فروش دارد، یعنی میانگین روزانه ۲ میلیارد تومان. کل فضای خرده‌فروشی ایران ۱۳۲ هزار میلیارد تومان است. سهم دیجی کالا در این فضا ۸۵ درصد است. یک پاساژ در چهارسو به اندازه دیجی کالا فروش دارد. اگر ارزش مضامین را درست بشناسیم، طبیعتاً سهم‌ها را نیز بهتر خواهیم شناخت. در دنیا به ترتیب آمازون و اپل فروش آنلاین فوق العاده ای دارند. اینها فضای فروش فیزیکی نیز دارند. آمازون حدود یک ماه پیش فضایی را تأسیس کرد که با دوربین و پردازش تصویر پیش می‌رود و فروشنده ندارد، یعنی کسی در آنجا نیست، ولی هیچکس جرأت دزدی ندارد. این کار اعتبار است. ۸۹ درصد محصولات دیجی کالا، محصولات دیجیتال است.

نسبت Q در صنعت خرده‌فروشی = ارزش شرکت در بورس چقدر است.

هر چه دارایی‌های ملموس و ارزش برند بیشتر باشد، این عدد بیشتر از یک می‌شود و هر چه کالای انباری و فاسد باشد و زمین و ملک، اقتصادی نباشد، از یک به سمت صفر نزدیکتر می‌شود. دلیل ریزش سهام بانک‌ها، به این دلیل است که ارزش صوری دفتری اقتصادی ایجاد کرده‌اند. ملکی را گران و دوباره تجدید ارزیابی کرده‌اند. برای اینکه هر سال زیان ندهند، بعد از مدتی بانک مرکزی ملک را می‌گیرد و می‌گوید، ارزیاب دادگستری قیمت گذاری می‌کند. ۷ درصد ارزش سهام بانک ملت، ماه پیش ریخته شد.

 خرده ‌فروشی وقتی ارزشمند است که ارزش برند و دارایی داشته باشد. شاخص توسعه خرده‌فروشی جهانی، چهار مورد است:

۱-       جذابیت بازار (بکر باشد و توسعه خرده‌فروشی را افزایش دهد) ۲- ریسک یک کشور (ریسک کشور ایران کم است، به همین علت، سرمایه گذاری خارجی در این کشور اتفاق نمی‌افتد) ۳- اشباع بودن ۴-زمان (زمانی که لازم است تا خرده‌فروشی در یک جا توسعه پیدا کند).

اولین برند دنیا به لحاظ شاخص Q هرمس است. در واقع ارزش برند، به دارایی‌هاست. اپل نیز به همین صورت است. در پوشاک و مد، نسبت Q بین شرکت‌های برتری که در این حیطه بوده اند، ۱/۲ است. در مورد کالای سرگرمی‌۵/۲ است. اعتبار کسی که کالای بزرگ دارد، به مراتب بیشتر از یک لباس فروش است. شاخص عملکرد خرده‌فروشی در آمریکا ۶/۱ است. Q در پوشاک و کفش ۳/۳، در موضوع صرافی ۱۵/۱، در فروشگاه‌هایی که فقط نقد فروشی است ۱۵/۱ و در فروشگاه‌های دارای تخفیف، ۶/۱ است. به لحاظ جغرافیایی، مجموعه آمریکا، مکزیک و کانادا ۵۹/۱ است، آمریکای لاتین فوق‌العاده پایین و اروپا ۱ درصد است.

در رابطه با جذابیت بازار، قطر، شیلی و برزیل از فضاهایی به شمار می‌روند که برای خرده‌فروشی کشش جدی دارند. در آفریقا طبیعتاً اشباع بازار کم است و کاملا ً خلاء وجود دارد. در مورد ریسک باید بگویم، هر چه ثبات در کشور بیشتر باشد، مناسب تر است و به لحاظ شعار زمان، در مجموعه‌های اطراف چین، زمان بسیار مهم است. اگر خرده فروش بخواهد کشوری را برای فروش انتخاب کند، احتمال موفقیت در چین ۶۵ درصد، اروگوئه ۶۵ درصد، شیلی ۶۲ درصد، قطر ۵۹ درصد، مغولستان ۵۸ درصد، گرجستان ۵۸ درصد، امارات ۵۸ درصد، برزیل ۵۷ درصد، مالزی ۵۶ درصد و ارمنستان ۵۵ درصد است. جایگاه ایران در این رتبه‌بندی ۲۹ است.

 جذابیت بازار ایران، ۵/۳۳ درصد است. به دلیل ریسک سود بانکی، تورم، بیکاری و رشد اقتصادی، جذابیت بازار ما کم است. همچنین ریسک کشور ما ۴/۳ درصد، اشباع بازار ۲/۸۹ درصد و فشار زمان ۳۱ درصد است. در عمر صنعت خرده‌فروشی در کشورها ورود، اوج گیری، بلوغ و خروج داریم. وقتی طبقه متوسط در حال رشد باشد، باید ورود پیدا کرد. وقتی مصرف کننده‌ها بخواهند، فرهنگ جدیدی از خرده‌فروشی ببینند و همچنین دولت محدودیت‌ها را کم کند.

سرمایه‌گذاری نباید محلی باشد، بلکه باید دارای ابعاد حداقل ملی یا منطقه ای باشد و باید استراتژی نیروی ماهر کاری برای پست‌های مدیریتی باشد. وقتی می‌خواهیم در صنعت خرده‌فروشی اوج بگیریم، باید ارزش سر قفلی را بشکنیم. در فرآیند ساخت مال، مهمترین کاری که برای اقتصاد دنیا می‌کند، این است که ارزش سرقفلی را می‌شکند. پس عملاً اگر املاک و مستغلات مقرون به صرفه باشد، اوج گیری شکل می‌گیرد. البته باید با سازماندهی وارد شد. اینجا جایی است که مدیر خارجی به ما کمک می‌کند. بلوغ وقتی حاصل می‌شود که مصرف کننده‌ها به اندازه کافی از خریدشان در بازار جواب بگیرند، املاک و مستغلات کم شده، رقابت‌های منطقه ای و محلی زیاد شده و معمولاً در این حالت باید سازمانی عمل کرد (به شهرهای جدید و به کسب و کارهای جنبی وارد شویم). اگر خود مختار حرکت کنیم و کار خود را ادامه دهیم، به سمت سناریوی خروج نزدیک می‌شویم. موقع خروج وقتی است که هزینه‌های خرده‌فروش زیاد شده، مردم کانال‌های بهتر و جدیدتری پیدا کرده اند و املاک و مستغلات دیگر متناسب با آن نیست.

نگاشت دوره عمر صنعت خرده‌فروشی کشورهای با شاخص

در سال ۱۹۹۰ لهستان سراغ بازارهای مدرن رفت. به این دلیل که دیوار برلین فرو ریخت، یعنی اروپای شرقی به غربی نزدیک شد و مردم آلمان به سمت بازاری جدید حمله ور شدند. ولی در سال ۲۰۰۵ این داستان خاتمه یافت و ظرف ۱۵ سال کشوری به آن پهناوری کاملاً پوشش یافت. ترکیه در سال ۲۰۰۸ به تازگی وارد این فضا شد (خرده فروشی مدرن) و در سال ۲۰۱۴ به بلوغ رسید. ما در ایران باید تمام این مراحل را تحلیل کنیم.

 وضعیت خرده‌فروشی: ۱۸ درصد از ساختار مدرن برای خرده‌فروشی، در ایران ایجاد شده است که این عدد در دنیا ۸۰ درصد است. روند رشد ایجاد واحدهای خرده‌فروشی در ایران، سالانه ۱۲ درصد است. حجم خرده‌فروشی ایران ۳۰ برابر استاندارد دنیاست، یعنی به شدت بازار جذابی است. در ایران ۲ میلیون واحد صنفی دارای مجوز و ۸۰ هزار، بدون مجوز فعالیت می‌کنند که واحدهای صنفی از یک زیر پله ای تا‌ هایپر مارکت را در برمی‌گیرد. سهم فروشگاه‌های زنجیره ای از توزیع بازار کشور ۴ درصد است. که اگر مکان‌های مدرن را نیز به آن اضافه کنید، ۱۸ درصد می‌شود. سوپرمارکت‌ها و‌ هایپرمارکت‌ها از سال ۲۰۱۱ بازار ایران را با شوک مواجه کرد و روز به روز وضعیت آن بهتر شد. پتانسیل خرده‌فروشی در زمینه خوار و بار بسیار بالاست. فروشگاه کوچک بسیار زیاد است و واردات باعث شده تا این کسب و کار نیز رونق پیدا کند. پس طبیعتاً ۱۹۳ هزار باقی مانده، سایر محصولات است.

 ایران بعد از چین و هند سوم است. آنها جمعیت ۵/۱ میلیاردی را با ۵ میلیون واحد صنفی راه اندازی می‌کنند و ایران با ۸۰ میلیون جمعیت، ۲ میلیون واحد صنفی دارد، یعنی سرانه هر ۴۰ نفر، یک مغازه دارد. ظرف ۲۰ سال، ۲۵۰ هزار مگا استور، ۸۰ درصد بازار ایران را پوشش خواهد داد و کلاً ۲۰ درصد برای خرده فروش‌های کوچک می‌ماند. روند رشد خرده‌فروشی ۱۲ درصد است، یعنی بازاری کاملاً نوظهور. ۱۲۰۰ مجتمع تجاری در کشور وجود دارد و ۴۰۰ مال در آستانه بهره برداری است. اینها زیر ساخت کانال‌های فروش مدرن است. ۴ میلیون نفر از مردم ایران در این صنعت روزی می‌خورند. ۱۶ درصد اشتغال در واحدهای صنفی است و تقریباً جمعیت جوان و میانسال کشور مایلند تا ترکیبی از خرید و تفریح داشته باشند، یعنی خرید با طعم لذت. این لذت، کلید واژه فروش مدرن است.

اگر ما فضایی ایجاد کنیم که همه قسمت‌های آن مدرن باشد، اما ظرفیت تفریحی خانوادگی نداشته باشد، استقبال از آن نخواهد شد. ما ۸۰ درصد میوه و تره بار، ۷۰ درصد کالاهای فاسد‌شدنی و ۱۰۰ درصد کالاهای غیر فاسد‌شدنی را پوشش می‌دهیم و توزیع می‌کنیم. در دنیا به ازای هر ۱۵۰ نفر، یک واحد صنفی در نظر گرفته شده است. در اروپا برای هر ۳۰۰ نفر، یک واحد صنفی است، اما در ایران برای هر ۴۰ نفر یک واحد صنفی است. چون ۸۰ میلیون جمعیت و ۱۲ میلیون واحد صنفی دارد. در متوسط هر واحد صنفی متراژ آن مهم است. در ایران، میانگین مساحت واحد‌های صنفی ما کمتر از ۷۰ متر است. در ژاپن این عدد ۸۳۲ متر و در آمریکا ۴۱۴۳ متر است. هر چه تورم کاهش پیدا کند و ثبات اقتصادی ایجاد شود، خرده‌ فروشی در کشور تقویت می‌شود. هر چه نوسانات ارزی کمتر شود، خرده‌فروشی تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

چالش‌های موجود در صنعت خرده‌فروشی:

۱- تعداد فروشگاه‌های کوچک زیاد است. ۲- قیمت کالا در حال افزایش است. ۳- انتخاب الگوی بازار مشکل است. ۴- تحریم وجود دارد. ۵- سرمایه‌گذاران داخلی از این صنعت هراس دارند. ۶- هزینه ملک و ارزش سرقفلی بسیار بالاست. ۷- تجهیزات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری که زیر ساخت فروش مدرن باشد، وجود ندارد. ۸- رقابت با فروشگاه‌های دولتی که محصول را به قیمت عرضه کننده می‌دهند، برای بخش خصوصی سخت است. ۹- شناخت کاملی که بتواند ذائقه مردم را نیاز سنجی کند، بسیار کم است. ۱۰- مسائل فرهنگی و اعتقادی باعث می‌شود که هر کدام از فروشگاه‌های مدرن را نماد کاپیتالیسم، تهاجم فرهنگی یا مشکلات اعتقادی ببینند. ۱۱- بین خرده‌فروشان، دائم بحث و گفتگو است. ۱۲- چانه‌زنی وجود دارد. ۱۴- حریم خصوصی مصرف‌کنندگان در نظر گرفته نمی‌شود. ۱۵- خرده‌ فروشان سنتی مشتری مداری وجود دارند. ۱۶- امکانی برای اینکه مجموعه‌ای از فروش مدرن و ۱۰ کانال به صورت همزمان استفاده کند، وجود ندارد. ۱۷- امنیت PSPI عملاً دغدغه ایجاد می‌کند (صندوق فروشگاهی در کشور جا نیافتاده است). ۱۸- هر کسی بخواهد در بین شما بقیه را مدیریت کند، اشک می‌ریزد، چون هیچکدام زیر پرچم هیچ کدام دیگری نمی‌رویم و شرکت‌های پخش و توزیع دولت، در حال کار با صنف‌های واحدی کوچک‌اند، چون برای آنها قدرت ایجاد می‌شود ۱۹- آموزش فروش مدرن فوق‌العاده دشوار است ۲۰- الگوهای فروش مدرن را نمی‌شناسیم.

فرصت‌های پیش رو در صنعت خرده‌فروشی:

۱- قدرت خرید مردم ۲- زیر ساخت‌های مدرن ۳- ظرفیت بالای خرده‌فروشی کشور که حدود ۳۰ برابر استاندارد دنیاست. ۴- تحلیل گرایشات آینده مردم، از روی اتفاقاتی که در دنیا افتاده است ۵- باز اندیشی و طراحی مجدد آن ۶- استفاده از فرصت‌های وارداتی ۷- استفاده از ورود کشورهای خارجی در این صنعت ۸- شناسایی نقاط قوت و تمرکز روی آنها ۹- کاهش هزینه‌های عملیاتی در فروش مدرن ۱۰- استفاده از زیر ساخت تجارت الکترونیکی ۱۱- استفاده از شرایط رفع تحریم‌ها بعد از برجام ۱۲- استفاده از محیط‌های عمومی‌در مراکز خرید ۱۳- زیر نظر قراردادن عادت‌های مردم ۱۵- استفاده از برقراری ارتباط با تأمین کنندگان ۱۶- همکاری با شرکت‌های اپراتور مخابرات ۱۷- تبلیغات خوب ۱۸- تقسیمات بازار ۱۹- شرایط آفلاین در کشور ۲۰- تلفن همراه ۲۱- برنامه‌های خرید

روندهای آتی صنعت خرده‌فروشی در ایران:

۱- نقش صنعت خرده‌فروشی بیشتر می‌شود. ۲- قابلیت‌های نسل جوان گسترده‌تر می‌شود. ۳- اشتغال‌زایی بالاتر می‌رود و مدرن تر می‌شود. ۴- شکل و محتوای مراکز خرید و مال تغییر می‌کند. ۵- ظرفیت‌های بخش خصوصی فعال تر می‌شود. ۶- کیفیت و اجزای بصری بیشتر می‌شود. ۷- توجه به تفریحات خانوادگی بیشتر می‌شود (کما اینکه در ایران مال اتفاق افتاده است). ۸- برندهای معروف دنیا، زیر ساخت مناسب تری برای آمدن حس می‌کنند. ۹- تجارت الکترونیکی کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

خرده فروشی در کشورهای در حال توسعه

موسسه کرنی ، هر ساله 03 کشور در حال توسعه را از حیث موقعیت آنها برای سرمایهگذاری در زمینه خردهفروشی بر اساس شاخص توسعه خردهفروشی جهانی ) GRDI )رتبهبندی میکند....

دریافت متن کامل مقاله
توضیحات: خرده فروشی در کشورهای در حال توسعه