چند سالی است که موضوع جمعه سیاه یا حراجمعه در ایران مطرح شده است. رویدادی که یکی از بزرگترین حراجی‌ها در سال است. در این مطلب درباره این رویداد بطور اجمالی صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
تاریخچه جمعه سیاه یا بلک فرایدی (Black Friday)
جمعه سیاه، بزرگترین رویداد در جهان است که در بازارهای مختلف در کشورهای مختلف با بهترین تخفیف‌ها در آخرین جمعه ماه نوامبر انجام می‌شود. بلک فرایدی یا جمعه سیاه در آغاز تنها در آمریکا شناخته شده بود اما در طول چند سال در تمام جهان به شهرت رسید به گونه‌ای که در نظرسنجی که توسط تیم تحلیلگران Black-Friday Global انجام شد، در ایران حدود ۴۴ درصد پاسخ‌دهندگان اعلام کردند که با بلک فرایدی آشنا هستند. این موضوع نشان می‌دهد تبلیغات خوبی برای معرفی این رویداد در ایران شده و طی مدت کوتاهی که در ایران توسط فروشگاه‌های اینترنتی اجرا می‌شود، همه‌گیر شده است. این رویداد هر ساله در ماه نوامبر برابر با آذرماه برگزار می‌شود. در واقع زمانی برای شروع خرید کریسمس بوده و زمان آن دقیقا روزِ بعد از روز شکرگزاری در ایالات متحده است.
در امریکا و کشورهای اروپایی این حراجی بیشتر در فروشگاه‌های بزرگ فروش لوازم الکترونیکی و غیرالکترونیکی و همچنین بصورت خرید فیزیکی و اینترنتی انجام می‌شود ولی در ایران تا به حال فروشگاه‌ها و مغازه‌دارهای بزرگ این رویداد را برگزار نکرده و تنها در فروشگاه‌های اینترنتی بزرگی مثل بامیلو، شیکسون، دیجی کالا و … در حال اجراست.
چرا فروشگاه‌های اینترنتی در حراجمعه شرکت می‌کنند؟
این رویداد بزرگ مانند یک فستیوال جهانی بوده و بستری است تا فروشگاه‌ها به بسیاری از اهداف خود در تبلیغات و فروش بیشتر دست یابند. برخی از این دستاوردها عبارتند از :
- افزایش بازدید و شناخته شدن سایت
- افزایش دانلود اپلیکیشن فروشگاهی
- افزایش عضویت های مختلف مانند سایت ، کانال تلگرام ،اینستاگرام ، خبرنامه ، نوتیفیکیشن
- کاهش الکسا
- بهبود سئو
- جا نماندن از رقبا و اعلام حضور نمایشی
- حضور در تبلیغات های آنلاین و آفلاین
- افزایش فروش و کسب درآمد بیشتر بصورت مقطعی
البته برای بسیاری از فروشندگان در کشورهای غربی، هدف از این حراجمعه ایجاد یک تجربه خرید لذتبخش و تخفیف واقعی در آستانه سال نوی میلادی است، به همین خاطر نیز هست که زمان آن دقیقا یک روز بعد از روز شکرگذاری و قبل از کریسمس است. از طرفی فروشندگان و تامین کنندگان با اینکار اجناس قدیمی‌تر را از فروشگاه حذف کرده تا اجناس بروز را وارد بازار فروش کنند.
بررسی عملکرد فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی در جمعه سیاه!
آنچه گزارش‌های سال‌های قبل حراجمعه نشان می‌دهد، متولیان و برگزار کنندگان این حراجی بزرگ، با وجود ابتکارات تبلیغاتی زیاد و تخفیف‌های قابل قبول روی برخی از اجناسشان، در برخی موارد عملکرد خوبی نداشته‌اند. این موضوع را از بازخورد مشتریان این فروشگاه‌های اینترنتی میتوان فهمید.
از جمله دلایل انتقاد کاربران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات فنی وبسایت و اپلیکیشن در روزهای شلوغ ثبت سفارش
- عدم اعمال تخفیف واقعی و صادقانه روی محصولات
- اعمال تخفیف‌های بالا برای کالاهای غیرضروری
- عدم آمادگی بخش‌های مختلف فروشگاه در پاسخگویی به مشتریان بدلیل حجم بالای تماس‌ها
- عدم پایبندی به زمان ارسال مقرر شده توسط فروشگاه‌ها بدلیل ضعف در سیستم لجستیکی آن‌ها
- ارسال اجناسی با کیفیت پایین و عدم رضایت مشتری از جنس خریداری شده
موارد گفته شده تنها بخشی از ایراداتی بود که مشتریان جدید و حتی باسابقه‌ی این فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ به آن اشاره کردند. بنابراین بنظر می‌رسد فروشگاه‌ها هنوز راه درازی در اجرای بی نقص این رویداد جهانی دارند. عمده این مشکلات را میتوان در دو بخش تقسیم و بررسی کرد : یکی درمورد وعده‌های تبلیغاتی و عدم صداقت در قیمت اجناس است که به خود فروشگاه برمی‌گردد، ولی مورد دوم به قابلیت‌های فروشگاه نسبت به مدیریت حجم سفارشات در روزهای اوج فروش بستگی دارد. فروشگاهی که خود را آماده بلک فرایدی میکند، باید موضوع لجستیک تعداد سفارشات احتمالی لین روزها را پیش‌بینی کرده و برای هندلینگ درست آن اقدامات لازم را انجام دهد.
همکاری با شرکت‌های لجستیکی طرف سوم در این زمینه میتواند کمک زیادی به فروشگاه‌های اینترنتی بکند. چرا که اینگونه شرکت‌ها تخصص و تجربه کافی در زمینه اجرای عملیات انبارداری، بسته بندی و ارسال بسته‌های تجارت الکترونیک داشته و از پسِ مدیریتِ حجم زیادی از سفارشات در زمان مناسب را دارند. بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ در دنیا نیز از چندین سیستم ارسال و لجستیک بخصوص در زمان اوج فروش خود و روزهای بلک فرایدی بهره میبرند.
- ۹۷/۰۹/۱۰